Adenosine: ยาที่ทำให้หัวใจคนฉีด เต้นแรง!!

Adenosine เป็นยาอีกตัวหนึ่งที่มีความจำเพาะตัวค่อนข้าง สูง ประเภทมาเร็วต้องไล่ไปให้เร็วเพราะครึ่งชีวิตของยา (half life) สั้นมากเหลือเกินในร่างกายคน การฉีดยาตัวนี้จึงต้องเน้นเป็นพิเศษว่าต้องเร็ว เร็วมาก และ ผลที่ได้ก็ทันใจ อยู่ไม่นาน คนไข้หลายคนเล่าว่า รู้สึกเหมือนตก ตึกสูง,​ลงรถไฟเหาะ, เหมือนหล่นลงมาแล้วมีใครปิดไฟ (มันมืด) หวิว ๆ ถ้าดูจากจอ monitor จะเห็นเป็น asystole เป็นช่วงสั้น ๆ ได้เลย จนพยาบาล แพทย์บางคนรู้สึกเสียว ไม่กล้าใช้ แต่อย่างไรก็ตาม ยานี้ก็เป็นยาตัวแรกที่แนะนำให้ใช้ในภาวะ Stable Narrow complex Regular tachycardia เช่น Supraventricular tachycardia (SVT) ด้วยความที่ออกฤทธิ์เร็ว และสั้น การเฝ้าระวังหลังฉีดแทบไม่ต้องกังวล จึงเหมาะกับการใช้ ที่ห้องฉุกเฉินเป็นอย่างยิ่ง มีคำแนะนำในการฉีด ดังนี้

1. เปิด IV ใกล้ ๆ heart เช่นบริเวณข้อพับแขน

2. เตรียมต่อ 3-way ซึ่งใช้ syringe 20 ml ที่ใส่ saline ไว้คอย flush ตามยาที่ฉีดอย่างรวดเร็ว

3. ยกแขนข้างนั้นขึ้นสูง

4. ติด monitor EKG

5. ผู้ฉีดหายใจเข้าลึก ๆ ทำใจให้สงบ (ไม่ต้องครับ แซวเล่น) เริ่มต้นฉีดครั้งแรกที่ 6 mg(1 vial) ถ้าไม่ตอบสนอง เพิ่มยา เป็น 12 mg (2 vial) หากไม่ตอบสนองอีกให้ขนาด 12 mg ซ้ำได้อีก 1 ครั้ง

6. กรณีที่ได้ยาแล้วไม่ตอบสนองให้ลองทบทวนหาสาเหตุดังนี้ เช่น วิธีการฉีดไม่ถูกต้อง (ฉีดยาหรือ flush saline ตามไม่ เร็วพอ,​ เปิดเส้นที่แขนส่วนปลาย(ข้อมือ) ทำให้ยาหมดฤทธิ์ ก่อน), วินิจฉัย EKG ผิด เช่น rate regular แต่เป็น Sinus tachycardia (ให้หาสาเหตุและแก้ไขต่อไป), rate irregular เช่น Atrial fibrillation with rapid ventricular response (AF with RVR), Multifocal atrial tachycardia (MAT)