Basic life support: บทสรุป

หัวใจของการทำ Advance cardiac life support คือการทำ Basic life support (BLS) ให้ดี ถ้าเราลองสรุปหลักง่าย ๆ (เคล็ด วิชา) ของ BLS คือ “ประเมินก่อนปฏิบัติเรียงเป็นลำดับ” ดังนี้

ประเมิน ผล ปฏิบัติ

ความรู้สึกตัว ไม่รู้สึกตัว เรียกขอความช่วยเหลือ

ทางเดินหายใจ การอุดกั้น เปิดทางเดินหายใจ

การหายใจ ไม่หายใจ ช่วยการหายใจ

คลำชีพจรที่ต้นคอ ไม่ได้ชีพจร กดหน้าอก

แต่ละขั้นตอนมีรายละเอียดดังนี้

การประเมินความรู้สึกตัว: เรียกเสียงดัง พร้อมตบไหล่ผู้ที่หมดสติ

เรียกขอความช่วยเหลือ: ขอคนช่วยเหลือคนที่ 2, ขอคนที่จะโทรตามหรือเรียกหาอุปกรณ์ช่วยเหลือขั้นสูง หรือหน่วยกู้ชีพขั้นสูง

* ประเมินและปฏิบัติแรก ตรงกับ Early access ตามหลัก chain of survival

การประเมินทางเดินหายใจ: ดูว่าทางเดินหายใจโล่งหรือไม่

เปิดทางเดินหายใจ: แก้ไขภาวะ Upper airway obstruction เช่น มีน้ำลาย เสมหะ เลือด เศษอาหารอุดกั้น หรือลิ้นตกไปทาง ด้านหลัง โดยระวังการบาดเจ็บต่อกระดูกสันหลังส่วนต้นคอ

การประเมินการหายใจ: ใช้หลักตาดู (ทรวงอกขยับ),​ หูฟัง (เสียง หายใจ),​ แก้มสัมผัส (ไออุ่นจากลมหายใจ)

ช่วยการหายใจ: เป่าปาก (ไม่ลืมที่จะบีบจมูก),​ เป่าปากผ่านปาก และจมูกในเด็ก,​เป่าปากผ่าน mask หรือบีบ ambu bag ร่วมกับ ใช้ mask ครอบ

คลำชีพจรที่ต้นคอในผู้ใหญ่: โดยคลำนาน 5-10 วินาที (กรณี สอนประชาชนทั่วไป อาจข้ามขั้นตอนนี้ เนื่องจากคลำผิดพลาด ได้บ่อย กรณีที่จะเป็นปัญหาคือ ผู้ป่วยไม่มีชีพจร แต่ผู้ประเมิน บอกมี ทำให้พลาดโอกาสในการกดหน้าอก)

กดหน้าอก: ช่วยเหลือกดหน้าอกอย่างถูกวิธีและมีประสิทธิภาพ สลับกับการช่วยหายใจ (กรณีที่ไม่หายใจเอง): เมื่อทำครบ 5 รอบ กลับมาประเมินชีพจรที่ต้นคออีกครั้ง

รายละเอียดกล่าวถึงอีกครั้งในเรื่อง CPR